तुम्हाला अशा एका मंदिराविषयी आम्ही सांगणार आहोत, जे आश्चर्यापेक्षा कमी नाही. हे मंदिर बांधण्यासाठी 100 वर्षांहून अधिक काळ लागल्याचे सांगितले जाते. हे मंदिर महाराष्ट्राच्या औरंगाबाद जिल्ह्यातील एलोरा अर्थात वेरूळच्या लेण्यांमध्ये आहे.
वेरूळचे प्रसिद्ध कैलास मंदिर म्हणून हे ओळखले जाते. 276 फूट लांब आणि 154 फूट रुंद या मंदिराचे वैशिष्ट्य म्हणजे केवळ एक खडक कापून हे मंदिर बांधण्यात आले आहे. जर आपण उंचीबद्दल बोललो, तर हे मंदिर कोणत्याही चार किंवा पाच मजली इमारतीएवढे आहे.
या मंदिराच्या बांधकामात सुमारे 40 हजार टन वजनाचे दगड कापण्यात आल्याचे सांगितले जाते. हे मंदिर भगवान शिवाला समर्पित आहे. त्याचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे हिमालयाच्या कैलाससारखे त्याचे रूप देण्याचा प्रयत्न करण्यात आला आहे. असे म्हटले जाते की, ज्या राजाने हे बांधले होते त्याचा असा विश्वास होता की, जर कोणी हिमालयापर्यंत पोहोचू शकत नसेल तर त्याने येथे येऊन आपल्या आराध्य भगवान शिवाचे दर्शन घेतले पाहिजे.
मंदिराचे बांधकाम मालखेड येथे असलेल्या राष्ट्रकूट घराण्यातील नरेश कृष्ण (प्रथम) (757-783) यांनी सुरू केले. असे मानले जाते की, ते बांधण्यासाठी 100 वर्षांहून अधिक काळ लागला आणि सुमारे 7000 मजुरांनी या मंदिराच्या उभारणीत रात्रंदिवस योगदान दिले. युनेस्कोने 1983 मध्येच या ठिकाणाला ‘जागतिक वारसा स्थळ’ म्हणून घोषित केले आहे.